Metoda ukierunkowana na odzyskanie utraconej w wyniku procesu chorobowego funkcji ruchowej. Znajduje zastosowanie w wielu jednostka chorobowych, głównie z dziedziny neurologii i ortopedii:

Neurologia:

• Przebyte incydenty naczyniowe Ośrodkowego Układu Nerwowego w postaci udarów niedokrwiennych i krwotocznych mózgu
• Wszelkie choroby powodujące zaburzenia w utrzymaniu równowagi
• Wszelkie choroby powodujące upośledzenie stereotypu chodu
• Stwardnienie rozsiane (SM), choroba Parkinsona
• Neuralgia nerwu trójdzielnego oraz twarzowego
• Zaburzenia funkcji wegetatywnych (oddychanie, połykanie, artykulacja)

Ortopedia:

• Pacjenci pooperacyjni, u których występują zaburzenia funkcji mięsni w postaci deficytu masy oraz siły mięśniowej
• Choroby mięśni szkieletowych (m.in. dystrofie, zaburzenia metaboliczne, zmiany zapalne)
• Złamania tkanki kostnej
• Uszkodzenie tkanek miękkich aparatu ruchu: mięśni, ścięgien, więzadeł, torebek stawowych
• Zaburzenia tzw. propriocepcji jako następstwo doznanego urazu tkanek miękkich
• Zaburzenia prawidłowej postawy- reedukacja posturalna
• Bóle kręgosłupa segmentu szyjnego, piersiowego oraz lędźwiowo- krzyżowego
• Leczenie stawów hypermobilnych- stabilizacje stawów kręgosłupa oraz kończyn
• Inne

Program rehabilitacji, ustalany jest na podstawie badania i dobrany jest indywidualnie do aktualnych możliwości pacjenta. Fizjoterapeuta posiada bogaty wachlarz technik, umożliwiający mu dobranie możliwie efektywnej formy ćwiczeń.

Metoda PNF, to przede wszystkim filozofia, czyli pewien ogół zasad pracy z pacjentem, który umożliwia efektywne osiągnięcie celu - powrotu do zdrowia.

Ćwiczenia są zawsze bezbolesne

Fizjoterapeuta wykorzystuje pewne mechanizmy neurofizjologiczne (irradiacja, wzmocnienie) w celu poprawy zaburzonej funkcji danego odcinka ciała

Rehabilitacja ukierunkowana jest na leczenie konkretnej zaburzonej funkcji a nie tylko struktury, dlatego pacjent uczy się najbardziej potrzebnych dla niego czynności dnia codziennego

Ćwiczenia odbywają się w wielu często zmieniających się pozycjach wyjściowych, terapia jest ciekawa, urozmaicona

Pacjent bierze czynny udział w procesie rehabilitacyjnym również poprzez udział w wyznaczaniu tzw. krótkich celów terapii oraz poprzez intensywny plan ćwiczeń domowych

Każda rehabilitacja przynosi konkretny rezultat, udokumentowany testem na problem funkcjonalny. Dzięki temu fizjoterapeuta na bieżąco kontroluje i optymalizuje plan rehabilitacji

W terapii metodą PNF, Fizjoterapeuta wykorzystuje specyficzne dla metody wzorce ruchowe, które przebiegają trójpłaszczyznowo, w tzw. płaszczyznach diagonalnych (skośnych), efektywnie angażując możliwie największą ilość grup mięśniowych, biorących udział w danym ruchu. Taka forma ruchu, stanowi bardzo bogate źródło aferentacji, czyli impulsacji od efektora (Np. receptorów czucia głębokiego we włóknach mięśniowych, jednostek wykonywających dany ruch) w kierunku kory somatosensorycznej, czyli ośrodkowego układu nerwowego. Bardzo ważnym elementem tych wzorców ruchowych, jest składowa rotacyjna wzorca.

Rehabilitant, wykorzystując zasady główne torowania, czyli ułatwiania nauki danego ruchu, potrafi skuteczniej aniżeli ma to miejsce w tradycyjnie rozumianej kinezyterapii, osiągnąć z pacjentem wyznaczony cel.

Intensywna aferentacja, czyli zsumowane w czasie i przestrzeni bodźce, docierające do OUN, osiągana jest poprzez stosowanie w terapii następujących zasad:

kontakt manualny rehabilitanta z daną częścią ciała, odbywa się przy pomocy tzw. chwytu lumbrykalnego, który efektywniej stymuluje receptory czucia powierzchownego (dotyku, temperatury) w skórze, dokładnie określa kierunek wykonywanego ruchu oraz umożliwia pracę z optymalnie dobranym oporem

opór manualny: jest dostosowany optymalnie do możliwości i potrzeb pacjenta, dawkowany przeciwko wszystkim składowym ruchu, poprzedzonym optymalnym rozciągnięciem włókien mięśniowych (wydajniejszy skurcz danej grupy mięśniowej). Zastosowany prawidłowo, umożliwia osiągnięcie optymalnej irradiacji (patrz niżej) pożądanej grupy mięśni synergistycznych Irradiacja (promieniowanie pobudzenia): stwarza rehabilitantowi możliwość zaktywizowania chorego obszaru ciała pacjenta (skurcz osłabionych jednostek mięśniowo-ścięgnistych), pracując na zdrowym i prawidłowo funkcjonującym rejonie ciała pacjenta - przeciwstronnej kończynie górnej, kończynie dolnej, tułowiu itp., w jednym łańcuchu kinematycznym kontakt werbalny rehabilitanta z pacjentem oraz kontakt wizualny pacjenta z daną częścią ciał, wykonującą ruch wykorzystanie technik trakcyjnych oraz aproksymacji i stretchu itp.

zmiana normalnej kolejności sekwencji ruchu (timing for emphasis) w celu możliwie efektywnej poprawy osłabionej składowej wzorca ruchu

Reedukacja prawidłowego stereotypu chodu:

Terapia PNF kładzie bardzo duży nacisk na reedukacje prawidłowego stereotypu chodu. W zależności od aktualnych możliwości psychoruchowych pacjenta, istnieje możliwość doskonalenia każdej fazy cyklu chodu w dogodnej i bezpiecznej dla pacjenta pozycji wyjściowej.

Przygotowanie do właściwej reedukacji chodu może odbywać się na macie, począwszy od pozycji niskich, bezpiecznych dla pacjenta - w leżeniu na plecach, poprzez pozycje w siadzie klęcznym, klęku, klęku jednonóż itp. Bardzo istotnym elementem rehabilitacji chodu, są aktywności w pozycji siedzącej, przygotowujące do wstawania m.in. : stabilizacja pozycji, symetryczne ruchy miednicy, praca we wzorcach dla głowy, szyi i tułowia, kombinacje ruchów łopatki oraz miednicy itp. Praca w pozycji wysokiej (pozycja stojąca), która wydatniej angażuje mechanizmy nerwowo - mięśniowe odpowiedzialne za utrzymanie równowagi i wykonanie danej czynności ruchowej, to przede wszystkim stabilizacja pozycji, nauka przenoszenia ciężaru ciała, aktywność w staniu jednonóż oraz inne odwzorowujące każdą fazę chodu ćwiczenia, często z wykorzystaniem przedmiotów rehabilitacyjnych w postaci taśm gumowych, trenerów równowagi, poręczy rehabilitacyjnych itp.